Ara dinlenme süreleri ve yemek molası süreleri, Samsun şehrinde çalışan işçiler ve hatta işverenler için en çok merak edilen hususlardan biridir. Bu durumun sebebi ise fazla mesai ücreti hesaplamasında ara dinlenme süreleri hesaplamadan muaf tutulmasıdır. Bugün Samsun İş Mahkemesi avukatı ya da bilirkişisi olarak faaliyet gösteren kimselerin en çok problem yaşadığı husus olan ara dinlenmesi süresi hakkında iş davalarına bakmakla görevli daire olan Yargıtay 9. Hukuk Dairesi tarafından emsal niteliğinde bir karar verildi.
Ara dinlenme süreleri hakkında Yargıtay 9. Hukuk Dairesi tarafından verilen karar doğrultusunda işçilerin fazla mesai ücret alacaklarının ne kadar olduğu artık daha dolay hesaplanmaktadır. Doğru bir hesaplama yaptırmak için bir Samsun İş Davası avukatı ile görüşüp hukuki destek almanız tavsiye olunur.
Ara Dinlenme Süreleri Kaç Dakikadır?
Ara dinlenme süreleri ya da uygulamadaki ismiyle öğle molası süresi Yargıtay 9. Hukuk Dairesi tarafından verilen kararla artık netleşti. Hem Samsun İş Davası Mahkemeleri hem de Samsun Bölge Adliye Mahkemeleri tarafından yaptırılan bilirkişi hesaplamalarında esas alınan bu karara göre çalışanların ara dinlenmesi süreleri aşağıdaki gibidir:
| Mesai Saati | Ara Dinlenme Süresi |
| 4 saate kadar olan mesai saatleri için | 15 dakika |
| 7,5 saate kadar olan mesai saatleri için | 30 dakika |
| 11 saate kadar olan mesai saatleri için | 60 dakika |
| 11 saati aşan mesai saatleri için | 90 dakika |
Yukarıda yer alan tablo uyarınca yemek molası saatlerinin işçinin çalışma saatine göre değişkenlik gösterdiği izah edilmiştir.
Ara Dinlenmesi Çalışma Süresinden Sayılır mı?
Ara dinlenme süresi ya da uygulamadaki tabiri ile yemek molası çalışma saatinden sayılmamaktadır. Bu durumun sebebi ise işçinin yemek yeme ya da farklı bir ihtiyacı için kullandığı bu ara dinlenmesi süreleri içerisinde işyerinde aktif bir faaliyet göstermiyor olmasıdır. Bu durum da özellikle işçinin fazla mesai ücreti hesaplaması için önem arz etmektedir.
Ara dinlenmesi süresi ve fazla mesai hesaplamasını bir örnekle izah edelim. Örneğin işyerinde haftada altı gün boyunca sabah 09.00’da mesaiye gelip akşam 18.00’da çıkan işçinin günlük çalışma saati 11 saatin altında kaldığı için 60 dakika yemek molası olduğu kabul edilir. Ayrıca 15’er dakikalık iki dinlenmesi de mevcuttur. Bu sebeple işçinin günde net mesai saati 7.30’dur. Bu da haftada 45 saat çalıştığı ve fazla mesaisinin olmadığı anlamına gelir.
Yemek Molası Ara Dinlenmeden Sayılır mı?
Yemek molası da ara dinlenmeden sayılmaktadır. Zira kanun koyucu işçinin mesai saati süresince sahip olduğu bu mola hakkını kanunda ara dinlenmesi süresi olarak ifade etmiştir. Bunun haricinde yemek molası adı altında bir düzenleme bulunmamaktadır. Uygulamada da Samsun ilinde çalışan işçilerin bu ara dinlenme süreleri için sıklıkla tercih ettikleri eylem yemek yemedir. Bu sebeple ara dinlenmesi süresi için bir nevi yemek molası tabiri de kullanılabilir.
Ara dinlenmesi süresi içerisinde çalışan yemek yiyebilir, kahve içebilir yani kendilerine ait ve mesai saatinden sayılmayan bu süreyi diledikleri gibi kullanabilirler. Bu sürenin hangi saat aralığında hangi işçiler tarafından kullanılacağını ise işveren belirler. Uygulamada sıklıkla öğlen on iki sularında kullanıldığı da görülmektedir.
Yemek Molası Süresi İş Kanunu Düzenlemesi
Yemek molası süresi İş Kanunu olarak da bilinen 4857 sayılı yasanın 68. maddesinde düzenlenmiştir. Kanun koyucu madde başlığını “Ara Dinlenmesi” olarak ifade etmiştir. Madde metninde on bir saate kadar olan mesai saatleri için ara dinlenme süreleri hakkında bilgi verilmiştir. Ancak on bir saati aşan mesai saatlerinde hangi sürelerin geçerli olacağına değinilmemiştir. Bu durum da Yargıtay 9. Hukuk Dairesi kararı ile bir bilinmezlik olmaktan çıkmıştır.
Ara dinlenme süreleri İş Kanunu maddesinde ayrıca dinlenme sürelerinin aralıksız kullandırılması gerektiği ifade edilmiştir. Bunun dışında ara dinlenme süreleri çalışma saatinden sayılmaz hükmü de madde metninde yer almaktadır. Önemle belirtmek gerekir ki tüm işçiler aynı anda ara dinlenmesi yapmak zorunda değildir.
Yemek Molası Kaç Saat Olmalıdır?
Yemek molası kaç saat olmalıdır sorusunun cevabı İş Kanunu madde 68’de ve Yargıtay kararlarında sabit bir görüş olarak ifade edilmektedir. Buna göre yemek molası saati işçilerin mesai saatlerine göre değişkenlik göstermektedir. Günlük çalışma saati dört saate kadar olan işyerlerinde ara dinlenmesi süresi 15 dakikadır. Dört saat ile yedi buçuk saat arasında gerçekleşen mesai saatleriyle çalışan işçiler için bu süre yarım saate çıkmaktadır. Mesai saati on bir saate kadar olan çalışanların ise günde bir saat yemek molası hakkı bulunmaktadır. Ağır koşullarda ve günlük mesai saati süresi on bir saati aşan çalışanlar için ise bu süre bir buçuk saattir. Bu düzenleme doğruda 4857 sayılı İş Kanununda yer almasa da yerleşik Yargıtay kararları ile bu şekilde kabul edilmiştir.
Samsun İş Mahkemeleri ve Avukatları
Samsun İş Mahkemelerinde görülmekte olan dava sayısı bakımından bölgedeki diğer illere nazaran yüksek bir sayıya sahiptir. Bu sebeple de Samsun İş Mahkemesi avukatları için cazip bir şehirdir. Bu alanda uzmanlaşan avukatlar hem işçi yani davacı hem de işveren yani davalı tarafın Samsun İş Mahkemelerinde vekaleten temsillerini yapmaktadır.
Samsun İş Davası avukatları tarafından ikame edilen işçilik alacakları için tazminat davalarına davalı işverenin ya da çalışılan işyerinin olduğu yerde bulunan İş Mahkemeleri görevlidir. Uygulamada farklı şehirlerde çalışmış kişilerinde davalarını Samsun ilinde açtıkları ve davalarının yetkisizlik kararı ile reddedildiği sıklıkla karşılaşılan bir durumdur. Bu nedenle dava açılmadan önce görevli ve yetkili mahkemede açılmış olduğu kontrol edilmelidir.
Ara Dinlenme Süreleri Hakkında Yargıtay Kararları
Ara Dinlenme Süresi Olmadan Kesintisiz Çalışma
Ara dinlenme süresinin belirlenmesi ve fazla mesai süresinin buna göre hesaplanması gerekirken, işçinin ara dinlenmesi olmadan kesintisiz çalıştığının kabulü hayatın olağan akışına aykırı olup, karar bu yönü ile eksik incelemeye dayalıdır. (Yargıtay 9. Hukuk Dairesi)
Ara Dinlenme Süresi Saat Kaçta Kullanılır?
Ara dinlenmesinin kullandırılması zorunlu ise de, bunun kullanılacağı zamanı belirlemek işverenin yönetim hakkıyla ilgilidir. İşçilerin tamamı aynı anda ara dinlenme zamanını kullanılabileceği gibi, belli bir plan dahilinde sırayla kullanmaları da mümkündür. Ancak ara dinlenme süresinin, işe, ara dinlenme süresi kadar geç başlama veya aynı süreyle erken bırakma şeklinde kullandırılması doğru olmaz. (Yargıtay 9. Hukuk Dairesi)
Samsun Avukat Fatih ÖZDEMİR
