Cezaevi Disiplin Cezaları

Cezaevi disiplin cezaları, mahkumların tutuk evlerindeki hal ve hareketlerinin, idarenin öngördüğü sınırlar içerisinde kontrol altına alınabilmesi güdüsüyle idare tarafından uygulanan yaptırımlardır. Kaynağını ise 5275 Sayılı Kanunun ilgili hükümlerinden almaktadır. Cezaevi yönetimi tarafından sıklıkla başvurulan uygulamanın hukuki niteliği ve ölçülülüğü ise hukukçular tarafından tartışılmaktadır. Bu nedenle de belirtilen ölçütlerin sağlanamadığı durumlarda ve uygulamalarda cezaevi disiplin cezası iptali sık karşılaşılan bir haldir.

Cezaevi disiplin cezalarının türleri, kimlere hangi şekilde uygulanacağı ve bu yaptırımlara karşı hangi hukuki yollara başvurulabileceği İnfaz Hukukunun sınırlarını belirleyen kanunda yer alan düzenlemeler ile gösterilmiştir. Halihazırda özgürlüğü kısıtlanmış bir bireye karşı uygulanacak ilave yaptırımları düzenlediği için oldukça geniş kapsamlı açıklamalara yer verilmiştir.

Cezaevi Disiplin Cezaları Nelerdir?

Uygulanacak disiplin cezalarına ilişkin kanunda genel bir tanıma gidilmemiş olup hangi fiili işleyen mahkuma hangi cezaevi disiplin cezası uygulanacağı ayrı ayrı düzenlemiştir. Cezaların türleri ise aşağıdaki gibidir:

• Cezaevinde Kınama Cezası: Tehdit, edep ve nezakete aykırı konuşma, idareden habersiz mektup gönderme, görevlilere hediye vermek, üzerinde fazla para bulundurmak ve yatma planına uymamak gibi durumlarda uygulanan Kınama Cezası, hükümlüye eyleminin kötü olduğunun açıklanması halidir.
• Bazı Etkinliklere Katılmaktan Alıkoyma: Başta açlık grevi yapmak olmak üzere, yasak yerlere girmek ve eğitimleri umursamamak hallerinde uygulanan bu ceza türü, hükümlünün bir aydan üç aya kadar kurumun kültürel ve sanatsal etkinliklerinden alıkoyulmasıdır.
• Ücret Karşılığı Çalışılan İşten Yoksun Bırakma: Hükümlünün cezaevinde uğraştığı işle alakalı kurallara uymaması halinde uygulanan bu ceza, yine hükümlünün bir aydan üç aya kadar söz konusu işten uzak bırakılması halidir.
• Haberleşme veya İletişim Araçlarından Yoksun Bırakılma veya Kısıtlama: cezaevi yemeğini yememek, verilen işte çalışmamak, ilaç stoğu yapmak, slogan atmak hallerinde uygulanan bu cezada hükümlünün, telefon etmesi, televizyon izlemesi gibi yollar ile dış dünya ile iletişim kurması bir aydan üç aya kadar kısıtlanır.
• Ziyaretçi Kabulünden Yoksun Bırakma: cezaevi aramalarına karşı çıkmak, sayım yapılması müsaade etmemek, kumar oynamak hallerinde uygulanan ziyaretçi yasağı cezası hükümlünün, bir aydan üç aya kadar ziyaretçi görüşünün engellenmesi halidir.
• Hücreye Koyma Cezası: cezaevinde firara teşebbüs etmek, tünel kazmaya teşebbüs etmek, isyan, izin süresini geçirmek, yangın çıkarmak gibi ağır suç hallerinde uygulanan hükümlünün, bir günden yirmi güne kadar geceli gündüzlü tek başına bir odada bırakılmasıdır.

Cezaevi Disiplin Cezaları İtiraz

5275 Sayılı Kanunda cezaevi disiplin cezası itirazı hakkında detaylı bilgi verilmeden başka bir mevzuata atıf yapılmıştır. Bu nedenle tutukevi disiplin cezasına itiraz kavramının içinin iyi şekilde doldurulması zorlaşmaktadır. Her şeyden önce cezaevi disiplin cezası itiraz dilekçesi İnfaz Hakimliği kurumuna yazılmalıdır. Ardından hükümlü hakkında bilgi verilir ve varsa avukatının adı soyadı eklenir. Bu bölümler tamamlandıktan sonra açıklamalar kısmında; hükümlüye verilen cezaevi disiplin cezasının iptal edilmesi ni gerektiren sebeplere yer verilir. Bu bölümün kanuna uygun ve hakimi ikna edecek şekilde düzenlenmesi önemlidir. İşbu sebeple itiraz işlemlerinde bir Samsun Ceza Avukatı ile birlikte çalışılması hükümlüye uygulanan disiplin yaptırımının kaldırılmasında önemli bir etki yaratabilecektir.

Cezaevi Disiplin Cezaları Affı

İdare tarafından uygulanan yaptırımların daha sonra yine idare tarafından geri alınması af olarak tanımlanmaktadır. Yaptırıma tabi tutulan kimsenin içerisinde bulunduğu halin iyi olması ve pişmanlık belirtileri sergilemesi halinde tabi tutulacağı af durumu için kanunda bazı şartlar aranmıştır. Bu şartlardan ilki ve en önemlisi cezaya sebep olan davranışın tekrarlanmayacağına dair kanaat oluşturulmasıdır. Bu kanaat uygulayıcı ya da değerlendirme makamı üzerinde yaratılacaktır.  

Denetimli serbestlik halini de etkileyen bu af ve değerlendirme süreci ciddiye alınması gerekmektedir. Değerlendirme sürecinin olumlu neticelenmesi için bir hukuki yardım alınması şüphesiz ki hükümlü yararına olacaktır. Bunun dışında cezayı uygulayan kurumun kendiliğinden vereceği kararla hükümlünün affedilmesi ve cezanın ortadan kaldırılması mümkün olacaktır.