Ev Hizmetlerinde Çalışanların Emekliliği

Ev hizmetlerinde çalışanların emekliliği, kıdem tazminatı alacakları ve sigortalılık durumları sıklıkla gündeme gelmektedir.  Bunun nedeni ise kanun koyucunun çalışma hayatının bu bölümünü kapsayanlar için genel iş ilişkilerinden farklı bir düzenleme öngörmüş olmasıdır. Bu düzenlemelerden bizim için rehber kabul edilebilecek olan 5510 Sayılı yasadır.

5510 Sayılı yasaya göre ev hizmetlerinde çalışan; temizlikçi, bahçıvan ve aşçı gibi kimselerin iş ilişkisinden doğan kazanımları elde edebilmeleri için aranan ilk koşul çalışmalarının süreklilik arz edip etmemesidir. Bu ayrımın yapılabilmesi için farklı ölçütlerin dikkate alınması gerekmektedir. Hem kanun koyucu hem de uygulayıcı durumu bu şekilde değerlendirmektedir. Yargıtay’ın konu hakkındaki kararlarını makalenin devam eden kısımlarında ele alacağız.

Ev Hizmetlerinde Çalışanların Kıdem Tazminatı

Ev hizmetlerinde çalışanların kıdem tazminatı almaya hak kazanıp kazanamadıkları hususunu açıklığa kavuşturabilmek için çalışanın hangi işle meşgul olduğunun tespit edilmesi gerekmektedir. Bunun nedeni ise Kıdem Tazminatı konusunun İş Kanununda ele alınmış olması ve ev hizmetlerinde çalışan kimselerin İş Kanunu hükümlerine değil Borçlar Kanunu hükümlerine tabi olmalarıdır. Ancak Yargıtay, işçinin iş türüne göre (bekçi, güvenlik görevlisi, hasta bakıcı) kıdem tazminatı alabileceği konusunda emsal kararlara da imza atmıştır.

Borçlar Kanununa tabi olan ev hizmeti çalışanları ise eğer bir haksız ve bildirimsiz fesih durumu söz konusu ise bu hale ilişkin bir tazminat almaya hak kazanacaklardır. Söz konusu bu bedelin nasıl hesaplanacağına aşağıda yer verdik.

Ev Hizmetlerinde Çalışanların Tazminatının Hesaplanması

6098 Sayılı Borçlar Kanunu’nun Fesih Bildirimi başlıklı 432. Maddesine göre taraflar arasında bir hizmet ilişkisi mevcut ise bu ilişkinin bildirimsiz feshi halinde aleyhe işlem gerçekleştiren kimsenin diğer tarafa tazminat ödemesi gerekmektedir. Bu bedel taraflar arasındaki ilişkinin süresine göre belirlenecektir. Ev hizmetlerinde çalışanların tazminat hesaplaması aşağıdaki gibi olacaktır:

Hizmet Süresi	Tazminat Tutarı
0 – 1 yıl arası	2 haftalık ücret tazminat olarak ödenir.
1 – 5 yıl arası	4 haftalık ücret tazminat olarak ödenir.
5 yıl üzeri	6 haftalık ücret tazminat olarak ödenir.

Örnek teşkil edecek bir hesaplama yapılacak olursa: Bir başkasının evinde 2400 TL ücretle; 3 yıldır temizlikçi olarak çalışan Gül Hanım’ın alacağı temizlikçi tazminatı 4 haftalık ücreti olan 2.240 TL olacaktır.

Ev Hizmetlerinde Çalışanların Emekliliği ve Sigortalılığı

Ev hizmetlerinde çalışanların emekliliği için önemli olan husus bir ay içerisinde kaç gün çalışıldığıdır. Eğer bir kimse ev hizmetlerinde bir ay içerisinde 10 gün ve daha az süre ile çalışıyorsa bu kimselerin sahip olduğu hakların ve emeklilik sürelerinin çalışma süresi daha uzun olan kimselere kıyasla farklı bir uygulamaya tabi tutulacağı öngörülmüştür. Bu uygulamalardan en çok dikkat çekenleri iş kazaları ve meslek hastalıkları durumlarıdır. Aylık çalışma süreleri 10 günden fazla olan temizlikçi, bakıcı ya da gündelikçi gibi kimselerin ise işsizlik sigortası da dahil olmak üzere pek çok imkandan faydalanmaları söz konusu olacaktır.

Bu noktada yanında ev hizmetlisi çalıştıran kimselerin de çalıştırdığı ev işçisinin sahip olduğu hakları bilmesi ve yükümlülüklerini yerine getirmesi ilerde büyük cezalar ile karşılaşmasının da önüne geçecektir.

Samsun İş Davası Avukatı tarafından hazırlanan diğer içeriklere göz atmak için tıklayın.