
Pandemi döneminden sonra Samsun’da da görev değişikliğini kabul etmeyen işçi hususu hukukçuların en sık tartıştığı husustur. Samsun’da işverenler, işçilere farklı görevler vererek işlerini yürütmelerini, daha faydalı olmalarını amaçlamaktadır. Ancak, işverenin yaptığı bu değişiklikler iş sözleşmesinin şartlarının esaslı olarak değişmesine sebep olabilir. Bu durumda işçiler görev değişikliğini kabul etmeyebilirler. Bu makalede, görev değişikliğini kabul etmeyen işçilerin hakları ve ne yapmaları gerektiği hakkında bilgi vereceğiz.
İşverenin İşçiden Görev Değişikliği Talebi
İşverenler, işçilere yaptıkları işlerin gereksinimlerine uygun olarak yeni görevler vermek için yasal hakka sahiptirler. Ancak işverenler tarafından yapılan; işçi görev değişikliği, iş sözleşmesinde esaslı değişiklik oluşturursa bu hususta işçiden açık bir onay alınması gerekir.
İşveren, işyerinde görev değişikliği yapmak istediğinde bu hususu işçiye ya da işçilere bildirmesi gerekir. İşveren tarafından yazılacak işçi görev değişikliği yazısı (esaslı değişiklik bildirimi) aşağıdaki gibi olmalıdır:
- Görev değişikliği bildirimi yazılı olmalıdır,
- İşçinin görev yerinin değiştirileceği ona açıkça anlatılmalıdır,
- İşçiye bir düşünme süresi verilmelidir,
Önemle belirtmek gerekir ki işverenlerin yazılı bildirim yoluyla yaptıkları değişiklikler düşünme süresi sonunda işçi tarafından kabul edilmeyebilir.
İşçinin Görev Değişikliğini Kabul Etmemesi
Esaslı görev değişikliğini kabul etmeyen işçi işveren tarafından kendisine yapılan yazılı bildirime düşünme süresinin sonunda yanıt vermelidir. İşçi bu hususta kabul ya da ret cevabı vermekte özgürdür. İşverenin müdahale etme hakkı bulunmamaktadır.
İşçi, cevabında kabul etmeme durumunun çalışma koşullarının düzenlenmesi ile ilgili olduğunu ve bu durumun kendisi için ciddi bir değişiklik oluşturduğunu belirtmesi gerekir. İşçiler, görev değişikliği taleplerini kabul etmeme haklarına sahiptirler ancak bunu yaparken yasalara uygun hareket etmelidirler.
İşçinin görev değişikliğini kabul etmemesi 4857 sayılı İş Kanununun 25 – 2 maddesi uyarınca işverene haklı fesihle işçiyi tazminatsız çıkarma hakkı vermeyecektir.
İş Sözleşmesinde Esaslı Değişiklik Nedir?
İş sözleşmeleri, işçi ile işveren arasında kararlaştırılan objektif unsurları içermektedir. Ancak sözleşmede belirlenen denge ve düzen ilişkisine aykırı şekilde işçi aleyhine yapılan değişiklikler, objektif esaslı unsurlara müdahale eden değişiklikler olarak nitelendirilmektedir. Bu nedenle esaslı değişiklik kavramı, işçinin çalışma yükümlülüklerini, ücret hakkını veya aile ve sosyal hayatını olumsuz etkileyen değişiklikler olarak anlaşılabilir.
Ancak iş ilişkisinin durumu ve karşılaşılan somut olayın özellikleri değişikliklerin değerlendirilmesinde önemli bir rol oynamaktadır. Bu nedenle, her olayın kendine özgü nitelikleri göz önünde bulundurularak değişiklik halleri tespit edilmelidir.
İşçinin Kabul Etmemesi Rağmen Görev Yerinin Değişmesi
İşveren tarafından sunulan değişiklik önerisi, işçinin kabul etme zorunluluğunu içermemektedir. İşçi, tercihine göre önerilen değişikliği kabul edebilir veya reddedebilir. Ancak görev değişikliğini kabul etmeyen işçinin işverenin ısrarcı bir tutum sergilemesi durumunda karşılaşabileceği durumlar sıkça yaşanmaktadır.
Ücret veya ücret dışında yapılan esaslı değişikliklerde işverenin ısrarcı tutumu ayrı ayrı değerlendirilmekte ve farklı sonuçlara bağlanmaktadır. Örneğin, ücret veya ikramiyeye ilişkin değişiklik teklifini reddeden işçiye işverenin eksik ödeme yapması durumunda, işçi mevduata uygulanan en yüksek faiz oranı ile ödenmeyen alacaklarını talep ve dava edebilir.
İşçinin ücret dışında çalışma koşulları arasında yer alan işin niteliği ile ilgili olarak yapılan değişikliği reddetmesine rağmen, işverenin ısrarla değişikliği uygulaması durumunda, Türk Borçlar Kanunu’nun 408. maddesi uyarınca işveren temerrüde düşmektedir. Bu durumda işçi, işverenin kusuru nedeniyle engellenen iş görme edimlerine ilişkin ücreti talep edebilecektir.
Aynı Şirket İçerisinde Yer Değişikliği Dolayısıyla Tazminat Almak
Aynı şirket içerisinde yer değişikliği, işverenin, işçilerin farklı departmanlarda veya pozisyonlarda çalışmasını istediği durumlarda gerçekleşir. Yer değişikliği, işçinin mevcut pozisyonunda kalmaya devam etmesi yerine, farklı bir pozisyonda çalışmasını gerektirir.
İşveren, işçilere yer değişikliği yapmak istediğinde, bunu açık bir şekilde belirtmeli ve gerekçelerini açıklamalıdır. İşveren, işçilerin iş tanımı ve sorumluluklarını belirleyen iş sözleşmelerindeki hükümlere uygun olarak yer değişikliği talebinde bulunmalıdır. İşverenlerin yer değişikliği talepleri yaparken işçilerin haklarını ihlal etmemeleri ve yasalara uygun hareket etmeleri önemlidir. İşçilerin de yer değişikliği taleplerini açık bir şekilde belirtmeleri ve işverenleriyle işbirliği içinde çalışmaları gerekmektedir.
Görev Değişikliğini Kabul Etmeyen İşçinin Tazminat Alması
Görev değişikliğini kabul etmeyen işçinin tazminat alması, işverenin yaptığı değişikliğin iş sözleşmesinin feshi sebebi olarak kabul edilmesi durumunda geçerli olabilir. İşverenin yaptığı esaslı değişiklik, işçinin haklarını ihlal ediyorsa veya işçinin kabul edemeyeceği bir değişiklik ise, işçi feshi haklı gösterebilir ve tazminat talep edebilir.
Tazminatın miktarı, iş sözleşmesinin feshine neden olan değişikliğin niteliğine, işçinin çalışma koşullarına, hizmet süresine ve diğer faktörlere bağlı olarak belirlenir. İşçi, işverenin yaptığı değişikliği kabul etmediği için iş sözleşmesinin feshi nedeniyle iş kaybına uğradığı için tazminat talep edebilir.
Bu hususta detaylı bilgi almak için bir avukat ile görüşmeniz yararlı olacaktır.
Görev Değişikliğini Kabul Etmeyen İşçi Kıdem Tazminatı Alabilir mi?
Görev değişikliğini kabul etmeyen işçi, işverenin yaptığı değişikliği kabul etmediği için iş sözleşmesinin feshi nedeniyle işten çıkarılabilir. Bu durumda, işçinin kıdem tazminatı hakkı olabilir.
Kıdem tazminatı, işçinin çalıştığı süreye ve işverenin fesih nedenine bağlı olarak belirlenir. İşçinin görev değişikliği talebini reddetmesi nedeniyle iş sözleşmesinin feshedilmesi durumunda, işçinin kıdem tazminatı alıp alamayacağına ve tazminatın miktarına, iş sözleşmesinin feshi nedenine, işçinin hizmet süresine ve diğer faktörlere bağlıdır.
Görev Değişikliğini Kabul Etmeyen İşçi SGK Çıkış Kodu Kaçtır?
Görev değişikliğini kabul etmeyen işçi, işverenin yaptığı değişikliği kabul etmediği için iş sözleşmesinin feshi nedeniyle işten çıkarılabilir. Bu durumda, işçinin SGK çıkış kodu “22” olacaktır.
İşveren, işçinin görev değişikliği talebini reddetmesi nedeniyle iş sözleşmesini feshetmek istediğinde, bu işlemi yazılı olarak bildirmelidir. Bildirimde, fesih nedeni ve fesih tarihi açık bir şekilde belirtilmelidir. İşveren, iş sözleşmesini feshetmeden önce, işçiye gerekli süreyi ve fesih nedenini bildirmelidir.
İşçinin SGK çıkış kodu, iş sözleşmesinin feshi nedeniyle değişebilir. İşverenin işçinin iş sözleşmesini feshetmesi durumunda, işçinin SGK kaydı “22” kodu ile kapatılır ve işsizlik maaşı alma hakkı olabilir. İşçinin fesih nedeniyle işsizlik maaşı alabilmesi için, fesih nedeninin işçinin kusuru olmaması gerekmektedir.