İkinci el araba satışlarında ayıplı mal hususu Samsun’da en çok karşılaşılan davalardan biridir. Ayıp, bir malın aranılan ve kendisinde var olduğu kabul edilen özelliklere sahip olmaması durumudur. 2. El araç ayıplı ise satıcının bu ayıp konusunda alıcıya karşı sorumluluğu vardır. İkinci el alınan aracın arızalı çıkması durumunda başvurulabilecek hukuki yol ise ayıplı mal hükümlerince konuyu yargı önüne taşımaktır.
Ayıplı araç davası açılırken dikkat edilmesi gereken hususlar, 2. el ayıplı araç ihtarnamesi, ayıplı araç satışında ekspertizin sorumluluğu gibi pek çok farklı konu bu yargılamaların seyrini belirlemektedir. Yargılama sürecinin bir avukat ile hukuki yardım konusunda görüşülerek yürütülmesi tüketicinin lehine olacaktır.
2. El Ayıplı Araba İhtarname ve Süresi
İkinci el ayıplı araba satışlarında ayıplı aracı satan kişiye ihtarname gönderilebilir. Noter kanalı ile satıcıya gönderilecek olan metinde, alım ve satıma ilişkin bilgiler yer almalıdır. Ayrıca araçtaki ayıbın ne olduğu da bir kuşkuya vermeyecek şekilde ifade edilmelidir. Ancak bu şekilde mahkemelerce geçerli olan doğru bir biçimde ihtar gönderilmiş olduğu kabul edilecektir.
2. El ayıplı araba satışlarında ihtarname gönderme süresi Borçlar Kanunu ve sair yasalarda doğrudan ifade edilmemiştir. Ancak alıcının en kısa sürede satıcıya ayıba ilişkin ihtarnameyi göndermek zorunda olduğu kabul edilir. Ayıbın fark edildiği andan itibaren doğrudan ve hemen satıcıya ihtar edilmesi gerekir. Bu sürenin geçirilmesi sonucunda alıcının dava hakkını kaybedecektir.
İkinci El Aracın Ayıplı Olduğunu Nasıl Tespit Edilir?
Ayıplı araç satışlarında alıcı aracın ayıplı olduğunu bir mahkeme kararı ile de tespit ettirebilir. Ayıbın bir mahkeme kararı ile tespit ettirilmesi ve bunun akabinde yeni bir dava ile alıcının ayıp sebebiyle sahip olduğu hakları ileri sürmesi yargılamanın seyri açısından da daha olumlu olacaktır. Daha net bir şekilde ifade etmek gerekirse dava açılmadan önce delil tespiti yaptırılmasında fayda vardır. Delil tespiti mahkemece tayin edilecek bir bilirkişi eşliğinde yapılacak keşif yani aracın görülmesi ile gerçekleşir. Teknik bir husus olması nedeniyle avukat nezaretinde talep edilmesi faydalı olacaktır. Çıkacak tespit kararının satıcıya da tebliğ ettirilmesi ayıbın ihbarı vazifesi de görecektir. Delil tespiti yapılmaksızın doğrudan ihtarname ile ihbar edilmesi de mümkündür.
Aldığı Araba Ayıplı Çıkan Kimsenin Hakları
Satın aldığı ikinci el araba ayıplı çıkan kimsenin satıcıya karşı ileri sürebileceği haklar yasada tanımlanmıştır. Alıcının mağdur olmasının engellenmesi ya da yaşadığı mağduriyetin azaltılması için bu haklar seçimlik olarak düzenlenmiştir.
Hem Borçlar Kanunu’nda hem de Tüketicinin Korunması Mevzuatında İkinci el araba satışlarında ayıplı mal alıcısı lehine aynı seçimlik haklar düzenlenmiştir. Bu hakların hangisinin kullanacağına bir avukattan hukuki yardım alınarak karar verilmesi yararlı olacaktır.
- Satılanı geri vermeye hazır olduğunu bildirerek sözleşmeden dönme,
- Satılanı alıkoyup ayıp oranında bedelden indirim isteme,
- Aşırı bir masraf gerektirmediği takdirde, bütün masrafları satıcıya ait olmak üzere satılanın ücretsiz onarılmasını isteme,
- İmkân varsa, satılanın ayıpsız misli ile değiştirilmesini isteme.
2. El Araçta Gizli Ayıp Olması (Motor Arızası)
İkinci el araçta motor arızası gibi oluşabilecek gizli ayıplarla da sıklıkla karşılaşılmaktadır. Özellikle belirli bir yıldan önce üretilmiş olan araçların motor durumlarının ekspertiz raporunda görünmez. Araç motorunda bir problem olması durumunda bu alım satım işleminin ardından ortaya çıkar. Tıpkı diğer gizli ayıplar gibi bu durum da satıcıyı durumdan haberdar edecek ardından da davasını açacaktır.
Motor arızası, en sık karşılaşılan ayıplı araç uyuşmazlığıdır. Davacının bilmeden motor arızası olan bir ayıplı araç satın alması halinde bu aracı iade etme ve bedelini alma, aracı tamir ettirme, aracı tamir edip bedelini satıcıdan alma gibi seçimlik hakları vardır. Bu haklarını satıcıya karşı ileri sürmesi mümkündür.
Ayıplı Araba Satışlarında Galerinin Hukuki Sorumluluğu
Araba galerilerinin hukuki sorumluluğu bireysel satıcılardan daha kapsamlıdır. Her iki tarafın da tüccar olmadığı alım satımlarda ayıplı mal hükümlerinin uygulanması durumunda taraflar arasındaki dava Samsun Asliye Hukuk Mahkemelerinde görülecektir. Ancak satıcının bir otogaleri olması durumunda otogalerinin ayıplı araç satışından sorumluluğu hakkında görülecek davanın görüleceği yargı yeri alıcıya göre değişecektir. Alıcının tüketici olması durumunda ayıplı mal satışına ilişkin dava Samsun Tüketici Mahkemesinde görülür. Eğer alıcı da bir tacir ise davaya bakacak mahkeme Samsun Asliye Ticaret Mahkemesidir.
Ayıplı araba satışlarında galerinin hukuki sorumluluğu tacir olması ve basiretli davranmasının zorunluluk arz etmesi nedeniyle ağırdır. Bu sebeple aleyhinde bir ayıplı mal davası açılan araba galerisinin bir avukattan yardım alması faydalı olacaktır.
Samsun’da İkinci El Araçta Ayıplı Mal Davası
Samsun’da yapılan ya da alıcı ya da satıcının Samsun’da yaşadığı araç alım ve satımlarında ayıplı mal hükümlerinin uygulanması durumunda dava Samsun Mahkemelerinde açılacaktır. Dava aşamasına geçilmeden önce delil oluşturacak belge ve bilgilerin toplanması gerekir. Ardından izlenecek hukuki yol belirlenmelidir. İkinci el araba satışlarında ayıplı mal davası açılmadan önce davalıya ihtarname gönderilebileceği gibi delil tespiti davası açılarak mahkeme hakimine aracın ayıplı olduğunun doğrudan tespit ettirilebilmesi de mümkündür.
Samsun’da 2. El araç satışı ayıplı mal için çıkan uyuşmazlığın Arabuluculuk marifeti ile çözülebilmesi de mümkündür. Satıcının ayıbı ve alıcının kullandığı seçimlik hakkı kabul etmesi durumunda bir yargılama masrafı oluşmaksızın uyuşmazlığın çözülebilmesi de mümkün olacaktır.
İkinci El Araba Satışlarında Ayıplı Mal Yargıtay Kararları
Ağır Hasarlı 2. El Araçlarda Ayıplı Mal Davası
Satım anında davacı, aracı muayene ve varsa mevcut ayıplarını tespit ile yükümlüdür. Aracın ağır hasarlı olması, ekspertiz raporunda ortaya çıkabilecek problem gibi hususlar ayıp olarak değerlendirilemez. (Y19HD 2015/15816 E 2016/5607 K)
Ayıplı Aracı Satın Alanın Araçtan Fayda Sağlaması
Davacı aracın iadesi ve bedel iadesi talebinde bulunursa davalının, davacının araçtan elde ettiği menfaatleri talep etme hakkı bulunmaktadır. (Y13HD 2014/23883 E 2015/12798 K) Davacı da aracın arızasından kaynaklı masraflar (çekici vb) ve araçtan mahrum kalınan süre için tazminat talep edilebilir.