İş kazaları, çalışma hayatının maalesef kaçınılmaz bir gerçeğidir. İş kazası bildirimi doğru bir şekilde yapılmalıdır. Ancak bu sayede işçinin haklarının korunması ve işverenin sorumluluklarının yerine getirilmesi sağlanacaktır. Bu makalede, Türkiye’de ve özellikle Samsun’da iş kazası bildirimi nasıl yapılır konusunu detaylı olarak ele alacağız.
Samsun’da iş kazaları, tıpkı Türkiye’nin diğer bölgelerinde olduğu gibi, özellikle sanayi ve inşaat sektörlerinde sıklıkla yaşanmaktadır. Samsun’da meydana gelen iş kazalarında işçi ve işverenlerin yükümlülüklerini bilmeleri ve gerekli adımları hızlı bir şekilde atmaları büyük önem taşır.
İş Kazası Nedir?
İş kazası, işyerinde veya işin icrası sırasında meydana gelen ve işçinin bedeni ya da ruhsal zarar görmesine neden olan olaydır. Vücudun herhangi bir yerinde veya uzvunda meydana gelen kırık, çıkık, kopma veya ezilmeler sonucu meydana gelen değişiklikler de iş kazası olarak kabul edilmektedir.
İş kazaları, yapılan işin türüne ve işyerinin sektörüne bağlı olarak değişiklik gösterebilir. İnşaat, madencilik, tarım ve sanayi sektörlerinde iş kazalarının sayısı ve ciddiyeti genellikle daha yüksektir. İş kazalarını önlemek ve meydana geldiğinde gerekli müdahaleleri yapabilmek adına, işverenlerin iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili mevzuata uygun olarak hareket etmeleri ve gerekli tedbirleri almaları büyük önem taşır.
İş Kazasının Özellikleri
İşçinin maruz kaldığı tüm kazalar 4857 sayılı İş Kanunu ve Borçlar Kanunu uyarınca iş kazası olarak kabul edilmeyebilir. İşveren ya da işçi tarafından yapılacak iş kazası bildirimi geçerli kabul edilebilmesi için aşağıdaki özelliklere sahip olması gerekir:
- İşçi ile işveren arasında geçerli bir iş sözleşmesi bulunmalıdır,
- İş kazası işyerinde ya da işin icrası ile alakalı bir durumda gerçekleşmelidir,
- Kaza sonucunda işçinin ruhsal veya bedensel bütünlüğü zarar görmüş olmalıdır.
İş Kazası Bildirimi Yapılmasının Önemi
İş kazası bildirimi yapmak özellikle işverenin sorumluluklarını yerine getirmesi ve işçinin haklarını koruması açısından büyük önem taşır. Ayrıca, iş kazalarının önlenmesi ve benzer durumların tekrar yaşanmaması için alınacak önlemlerin belirlenmesinde de kritik bir rol oynar.
İş kazası bildirimi yapılırken doğru adımlar izlenilmesi halinde Sosyal Güvenlik Kurumu da sürece dâhil olacaktır. Bu sayede ileride ortaya çıkabilecek hukuk durumların da önüne geçilecektir. İşverenin bilmesi gereken en önemli husus da budur.
İşverenin Sorumlulukları
İşveren, iş kazası meydana geldiğinde işçinin sağlık hizmetlerine anında erişimini sağlamalı, kaza ile ilgili tutanakları tutmalı ve gerekli mercilere bildirimde bulunmalıdır. Ayrıca iş kazasının gerçekleşmesinde bir kusuru tespit edilmesi durumunda bu kusurundan kaynaklı iş kazası maddi tazminat davası ve manevi tazminat taleplerini de karşılamalıdır.
İşçinin Hakları
İş kazası sonucu işçinin haklarını korumak adına, işverenin bildirim yükümlülüklerini yerine getirmesi gerekmektedir. İşçinin sağlık hizmetlerine erişimi, iş göremezlik ödeneği ve iş kazası tazminatı gibi hakları bu süreçte devreye girer.
Bu bildirimlerin işveren tarafından tam ve eksiksiz yapılması durumunda işçi, iş kazasında kusurlu olmaması ya da daha az kusurlu olması halinde Samsun İş Mahkemelerinde iş kazası tazminat davası da açabilmeleri mümkündür.
2023 İş Kazası Bildirim Yapma Süresi Kaç Gün?
İş kazası bildirim süresi, iş kazasının meydana geldiği tarihten itibaren 3 iş günüdür. İşveren, bu süre zarfında iş kazası bildirim formunu ve kaza tespit tutanağını ilgili mercilere (SGK, İSG uzmanı, işyeri hekimi) ulaştırmalıdır. Bu süreyi aşan bildirimler, işverene idari para cezası uygulanmasına yol açabilir ve işçinin haklarını olumsuz etkileyebilir. Bu nedenle, iş kazası bildirim süresine dikkatle uyulması önemlidir.
Bu süre işveren için geçerlidir. İşverenin süresi içerisinde bildirim yapmaması durumunda işçi tarafından genel zaman aşımı süresi içerisinde iş kazasının tespiti davası açılabilir.
İş Kazası Bildirimi Adımları 2023
İşveren tarafından yapılacak iş kazası bildirimi, iş kazası meslek hastalığı e-bildirim sistemi üzerinden gerçekleştirilmektedir. İş kazası e-bildirim formu üzerinden yapılan iş kazası bildirimleri yeterli olup ayrıca Sosyal Güvenlik Kurumuna ya da bakanlığa bir başvuru yapmaya gerek yoktur.
E-Devlet İş Kazası Bildirimi Yapma
İşyeri yetkilisinin E-Devlet sistemi üzerinden de iş kazası ve meslek hastalığı bildirimi yapabilmesi mümkündür. Bilgileri ile giriş yapan kullanıcı Sosyal Güvenlik Kurumu ekranlarına yönlendirilir. Bu ekran üzerinden kullanıcının “yetkili” olduğu işyerleri içerisinden seçim yaparak devam eden adımları izlemesi gerekir.
E-Devlet sistemi, işverenlerin iş kazası bildirimlerini kolay ve hızlı bir şekilde gerçekleştirmelerini sağlar. E-Devlet üzerinden iş kazası bildirimi yapmak için aşağıdaki adımları takip edebilirsiniz:
- Öncelikle, E-Devlet sistemi üzerinde bir hesabınızın olması gerekmektedir. Eğer hesabınız yoksa, PTT şubelerinden veya bankalardan e-Devlet şifresi alarak sisteme kayıt olabilirsiniz.
- E-Devlet hesabınıza giriş yaptıktan sonra, arama çubuğuna “iş kazası bildirim” yazarak ilgili hizmete ulaşabilirsiniz. Alternatif olarak, Sosyal Güvenlik Kurumu’nun (SGK) E-Devlet sayfasından da “İş Kazası Bildirim” hizmetine erişebilirsiniz.
- İş kazası bildirim hizmetine tıkladığınızda karşınıza çıkan formu dikkatlice doldurun. Formda işyeri bilgileri, işçi bilgileri, kazanın özeti ve kazaya ilişkin detaylar gibi bilgiler talep edilmektedir.
- Formu doldurduktan sonra, “Gönder” butonuna tıklayarak bildiriminizi tamamlayabilirsiniz. E-Devlet sistemi üzerinden yapılan iş kazası bildirimleri, doğrudan Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) ulaşır.
İşyerinde Kaza Tespit Tutanağı Nasıl Hazırlanır?
İş kazası sonrası, işveren veya işveren vekili tarafından kaza tespit tutanağı hazırlanmalıdır. Kaza tespit tutanağının nasıl hazırlanması gerektiği konusunda bir avukat yardımı alınması faydalı olabilir. Aksi halde taraflar arasındaki uyuşmazlığın mahkemelere taşınması durumunda usulüne uygun olarak hazırlanmayan tutanağın geçersiz olduğu kabul edilebilir.
Kaza Tespit Tutanağının İçeriği
- Kazanın tarihi ve saati: Meydana gelen iş kazasının gerçekleştiği tarih ve saat tam ve doğru olarak tutanağa yazılmalıdır.
- Kazanın meydana geldiği yer: İş kazası işyeri sınırlarında gerçekleşiyorsa gerçekleştiği birim ya da bölüm yazılır. İşyeri dışarısında gerçekleşen iş kazalarında adres tam ve doğru olarak yazılmalıdır.
- Kazazedeye ilişkin bilgiler: İş kazası geçiren işçinin isim, soy isim, kimlik numarası, çalıştığı pozisyon gibi bilgileri tutanakta yer almalıdır.
- Kaza anında işyerinde bulunan diğer işçilerin tanıklığı: İş kazasının meydana geldiği anda işyerinin kazanın gerçekleştiği alanında bulunan işçilerin özlük bilgileri de tutanakta yer almalıdır.
- Kazaya sebep olan faktörler: Kazanın nasıl meydana geldiği, dış faktörlere bağlı olup olmadığı gibi hususlar tutanakta yer alır.
Samsun İş Kazası Avukatları Hangi Davalara Bakar?
İş kazası sonucunda işçinin haklarını koruma ve tazminat taleplerinde bulunma adına, hukuki süreçlerin yönetilmesi gerekmektedir. Bu süreçte, Samsun’da hizmet veren iş kazası davası avukatlarından yardım almak büyük önem taşır.
İş kazası davası avukatları, işçinin haklarını ve yasal süreçleri iyi bilen, deneyimli hukukçulardır. Ayrıca bu tür süreçler ile karşı karşıya kalan işverenlerin de bir avukattan destek almaları oldukça önemlidir.