İşçi alacaklarında zamanaşımı Samsun İş Mahkemelerinde görülmekte olan işçilik alacaklarına ilişkin davalarda önemli bir husustur. Hem davacı işçi hem de davalı işveren talep ve savunmalarında zamanaşımı konusunu ileri sürebilir. Bu sebeple işçilik alacaklarında zamanaşımı konusu dava açmadan önce bilinmelidir. Eğer bu makalede yer alan bilgiler yeterli değilse bir Samsun İş Davası Avukatı ile görüşülmesi faydalı olacaktır.
Kıdem tazminatı, ihbar tazminatı gibi işçilik alacaklarında zamanaşımı konusunda hem kanunda hem de içtihat olarak kabul gören Yargıtay kararlarında net ifadeler mevcuttur. Bu sebeple iş davalarında zamanaşımı muallak olmayan bir husustur. Ancak zamanaşımının hangi hallerde kesildiği konusunda net bir ifadeye ulaşabilmek her zaman mümkün değildir.
İşçi Alacaklarında Zamanaşımı Ne Zaman Kesilir?
İşçi alacaklarına ilişkin davanın Samsun İş Mahkemesinde açılması ile birlikte yasada öngörülen zamanaşımı süresi de kesilmiş olur. İşçi alacakları davaları niteliği itibari ile belirsiz alacak davası olarak açılmaktadır. Zira iş davasının açıldığı tarih itibari ile işçinin alacaklarının miktarının tam olarak belirlenebilmesi mümkün değildir. Belirsiz alacak davasının açılması ile birlikte ise zamanaşımı kesilmiş olur. Bu durum Hukuk Muhakemeleri Kanununun 107. Maddesinin 2. Fıkrasında açıkça izah edilmiştir. Yine Yargıtay 9. Hukuk Dairesinin 2021/5947 Esas ve 2021/11364 Karar sayılı ve 01.07.2021 tarihli kararında da belirtilmiştir. Bu nedenle iş davalarında zamanaşımı hesaplamaları yapılırken davanın açıldığı tarihten itibaren geriye doğru bir hesaplama (sayım) yapılması gerekmektedir.
Ücret (Maaş) Alacaklarında Zamanaşımı Süresi
İşçinin ücret alacağında zamanaşımı süresi beş yıldır. Ücretin tanımı İş Kanununda işçiye çalışması karşılığında verilen para olarak ifade edilir. Halk arasında kullanılan ifadesiyle maaştır. Prim alacağı, ikramiye alacağı ve bu kapsama dahil edilebilecek tüm alacak hakları için de zamanaşımı süresi aynı olup 5 yıldır. Bir önceki paragrafta izah edildiği üzere işçi, işçilik alacakları davasını açtığı tarihten itibaren geriye dönük olarak beş yıl içerisindeki maaş, ücret, fazla mesai ücreti, prim ya da ikramiye alacaklarını talep edebilir. Bu sürenin ardında kalan alacak talebi ise zamanaşımına uğraması sebebiyle Samsun İş Mahkemesi hakimi tarafından reddedilecektir. Bilirkişi de yaptığı hesaplamada bu süreleri değerlendirerek bir hesaplama ortaya çıkarıp mahkemeye sunacaktır.
Yıllık İzin Ücreti Alacağında Zamanaşımı Süresi
İşçinin yıllık izin ücreti alacağını dava yoluna taşıması durumunda da yine zamanaşımı süresi beş yıl olacaktır. Ancak diğer ücret alacaklarından farklı olarak yıllık izin ücreti alacağında zamanaşımı süresi iş sözleşmesinin sona erdiği tarihten itibaren başlar. 4857 sayılı İş Kanununun 59. Maddesinde bu durum açıkça izah edilmiş olup yine emsal nitelikte Yargıtay kararlarında da kabul edilmiştir. Maaş ve fazla mesai ücreti alacağından farklı olarak alacağın doğduğu andan itibaren değil de iş sözleşmesinin sona ermesinden itibaren sürenin başlaması sebebi ile zamanaşımına uğramaları daha ender görülmektedir.
Kıdem Tazminatı Zamanaşımı Süresi
Kıdem tazminatı davasında zamanaşımı süresi beş yıldır. Tazminat alacağının zamanaşımı süresi iş akdinin sona ermesi ile başlayacaktır. Diğer bir deyiş ile işçi işten çıkarıldıktan sonra ki beş yıl içerisinde kıdem tazminatı alacağına ilişkin dava açar ise alacak hakkının zamanaşımına uğradığından bahsetmek mümkün olmayacaktır. Bir önceki yasa döneminde kıdem tazminatı ücreti alacağı zamanaşımı süresinin 10 yıl olarak düzenlenmesi nedeni ile yasa değişikliği tarihinden önce işten ayrılan kimseler için zamanaşımı süresi on yıl olarak devam edecektir. Değişiklik tarihinin 25.10.2017 olduğunu belirtmekte de fayda görmekteyiz.
İşçilik Alacakları Zamanaşımı Tablosu (Süreler)
| İşçilik Alacağı | Zamanaşımı Süresi |
| Kıdem Tazminatı | 5 Yıl (İşten çıkarılma tarihinden itibaren) |
| İhbar Tazminatı | 5 Yıl (İşten çıkarılma tarihinden itibaren) |
| Yıllık İzin Ücreti Alacağı | 5 Yıl (İşten çıkarılma tarihinden itibaren) |
| Fazla Mesai Ücret Alacağı | 5 Yıl (Alacağın doğduğu tarihten itibaren) |
| Maaş Ücret Alacağı | 5 Yıl (Alacağın doğduğu tarihten itibaren) |
| UBGT Ücret Alacağı | 5 Yıl (Alacağın doğduğu tarihten itibaren) |
İşçi alacaklarında zamanaşımı süresi hesaplanırken yukarıdaki tablonun yardımcı olmasını temenni ederiz. 25.10.2017 tarihinden önce işten ayrılan kimseler için kıdem tazminatı zamanaşımı süresi ise 10 yıldır. İşçilik alacaklarının hangi hallerde doğduğuna ise internet sayfamızda yer alan diğer makalelerden ulaşabileceğiniz gibi iletişim kanallarımızı kullanarak bizimle irtibata da geçmeniz mümkündür.
