Kambiyo senetlerinde borca itiraz, eğer borçlu imzanın kendisine ait olduğunu kabul ediyor ancak söz konusu borcun ödendiğini, ertelenmiş olduğunu, zaman aşımının söz konusu olduğunu ya da başka bir konuya ilişkin itirazını borca itiraz olarak öne sürecektir. İlamsız icra takibine itirazın aksine, kambiyo takibine itiraz daha katı şartlara bağlanmıştır. Zira alacaklının elinde alacak talebinin dayandığı bir çek, bono, poliçe ya da emre yazılı senet bulunur.
Kambiyo Senetlerinde Borca İtiraz Süresi
Kambiyo senetlerinde borca itiraz süresi, icra müdürlüğü tarafından hazırlanan ve borçlunun adresine gönderilen ödeme emrinin ulaşmasının ardından 5 gündür. Beş günlük süre içerisinde yazılı olarak itiraz edilmelidir. Kambiyo senedi icra takibinde sözlü itirazın geçerliliği bulunmamaktadır.
Çeke dayalı icra takiplerinde borca itiraz süresi, icra müdürlüğü tarafından hazırlanan ve borçlunun adresine gönderilen ödeme emrinin ulaşmasının ardından 5 gündür.
Senede dayalı icra takiplerinde borca itiraz süresi, icra müdürlüğü tarafından hazırlanan ve borçlunun adresine gönderilen ödeme emrinin ulaşmasının ardından 5 gündür.
Borca itiraz icra mahkemesine yapılır. Başvuru dilekçesinin alınmasının ardından İcra Mahkemesi duruşmalı olarak inceleme yapacaktır. İlamsız icranın aksine kambiyo senedi borca itirazı icra takibini durdurmaz. Alacaklının talebi üzerine borçlunun mal varlığı haczedilebilir. Ancak itiraz neticelenene kadar hacizli malların satışı gerçekleşmez.
Hayır. İlamsız icra takiplerinin aksine kambiyo senetlerine özgü icra takibinde borca itiraz, icra takibini durdurmaz.
Kambiyo senetlerinde borca itiraz dilekçesi üzerinde borçlu tarafından belirtilen hususlarda inceleme yapılır. İcra Mahkemesinin bu durumun aksine inceleme yapması mümkün değildir. Yani eğer borçlu yetki konusunda bir itirazda bulunursa mahkeme hakimi zaman aşımı konusunda incelemede bulunamaz.
Alacaklı ya da alacaklı vekilinin yapılacak duruşmaya gitmesi gerekir. Aksi halde takipte itiraz edilen kısım için geçici olarak takibin durmasına karar verilir. Bu karara da 6 ay içerisinde itiraz etmek mümkündür.
Kambiyo senetlerine özgü icra takibinde itiraz kabul edilecek olursa takip durur ve kararın kesinleşmesi üzerine iptal olur.
Kambiyo Senetlerine Özgü İcra Takibi Borca İtiraz Yargıtay Kararları
Davacı vekili, müvekkili aleyhine … 4. İcra Müdürlüğünün 2014/700 Sayılı dosyadan kambiyo senetlerine mahsus yolla icra takibi yapıldığını, takibe konu senette müvekkilinin ciranta olduğunu, takibe konu senedin protesto edilmediğini, bu yüzden hamilin keşideci dışındaki kimselere müracaat edemeyeceğini ileri sürerek müvekkilinin borçlu olmadığının tespitine ve lehlerine %20 tazminat ödenmesine karar verilmesini talep ve dava etmişlerdir. Davalı vekili, senedin protesto edilmemesi halinde sadece alacaklının kambiyo hukukundan kaynaklanan haklarını kullanamayacağını, senedin protesto edilmesinin şekli bir unsur olduğunu, sırf senedin protesto edilmemesinin alacaklının alacağını talep edemeyeceği anlamına gelmediğini, bu husustaki itirazların şikayet yolu ile ileri sürülebileceğini ve icra mahkemesinin yetkili olduğu savunarak davanın reddini istemiştir. Mahkemece, takibe konu senedin keşidecisinin…, lehdarının … olduğu, senedin ciro yoluyla …’e devredildiği, TTK 778. maddesi yollaması ile 749,751 ile 730 vd. maddeleri doğrultusunda hamilin müracaat hakkını, kendisinden önce gelen cirantalara karşı kullanabilmesi için ödeme için senedi ibraz etmesi ve protesto ettirmesi gerektiği ancak hamilin kanunda belirtilen süre içerisinde bu işlemleri yapmayarak ciranta olan davacıya karşı müracaat hakkını yitirdiği, dolayısıyla davacının davaya konu senetten dolayı davalıya borçlu bulunmadığı anlaşılmakla davanın kabulüne, davalının davaya konu senedin cirantası aleyhine takip yapmakta dosyaya yansıyan bir kötüniyeti bulunmadığından davacının tazminat talebinin reddine karar verilmiş, hüküm davalı vekilince temyiz edilmiştir. SONUÇ : Dosyadaki yazılara kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere ve özellikle davacının icra takip dosyasında bulunan haciz zaptında imzalı beyanı olmadığı anlaşılmış olmasına göre davalı vekilinin yerinde görülmeyen bütün temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun bulunan hükmün ONANMASINA, aşağıda yazılı onama harcının temyiz edenden alınmasına, 05/06/2017 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
6102 Sayılı TTK’nun 776/f maddesine (eski TTK’nun 688.maddesi) göre bononun düzenleme yeri unsurunu ihtiva etmesi gerektiği hususu düzenlenmiş, aynı yasanın 777/1.maddesinde unsurları ihtiva etmeyen bononun kambiyo vasfında olmayacağı, 777/3.maddesinde de açıklık bulunmadığı takdirde düzenlendiği yer, ödeme yeri ve aynı zamanda düzenleyenin yerleşim yeri sayılacağı belirtilmiştir. Somut olayda takip konusu senette tanzim yeri yazılı olmadığı gibi, senedi düzenleyen borçlu A.G ‘nin ad ve soyadı yanında yazılı olan “….. Yolu …. Km. ….. sitesi ….. Blok no: ….. /….. ” şeklindeki adres de idari birim ihtiva etmemesi nedeniyle yasanın aradığı geçerli bir tanzim yeri niteliğinde değildir. Ayrıca aval verenin şirketin kaşesinde “B. ili ” yazılı ise de burasının düzenleme yeri olarak kabulüne olanak yoktur. Bu durumda takibe dayanak belgede düzenleme (tanzim) yeri yazılı olmadığından senedin kambiyo senedi vasfı bulunmamaktadır. O halde mahkemece İİK’nun 170/a-2.maddesi uyarınca resen takibin iptaline karar verilmesi gerekirken yazılı gerekçe ile imzaya itirazın esası incelenerek sonucuna göre karar verilmesi isabetsizdir. SONUÇ : Borçluların temyiz itirazlarının kabulü ile mahkeme kararının yukarıda yazılı nedenlerle İİK 366 ve HUMK’nun 428. maddeleri uyarınca (BOZULMASINA), ilamın tebliğinden itibaren 10 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 07/05/2013 gününde oybirliğiyle karar verildi.
Samsun İcra Avukatı Fatih ÖZDEMİR
