Kıdem tazminatı davası, Samsun’da çalışan ve kanunen sayılı hallerde iş sözleşmesi sona eren işçiye belirli bir süre çalışmış olması şartı ile hizmet sözleşmesine ve ücretine göre değişen miktarda işverence ödenmesi gereken paraya denir. İşçinin Kıdem Tazminatı alacağının kaynağı kanundur. Kanun, işçiye tanımış olduğu bu hak ile işçiye; iş sözleşmesinin sona ermesi sebebi ile işsiz geçireceği aylar için güvence tesis etmiştir. İşsizlik Sigortasının henüz olmadığı dönemlerde ortaya çıkan bu görüş; günümüzde de geçerliliğini korumaktadır. Önemle belirtmek gerekir ki Kıdem Tazminatı yalnız işçiye değil; işçinin sözleşmesini keyfine göre sonlandıramaması noktasında işverene de bir güvence sağlar. Zira keyfine göre işinden ayrılan işçi Kıdem Tazminatı almaya hak kazanamayacaktır. Kanun işçinin Kıdem Tazminatı almasını bazı şartlara bağlamıştır.
İşçinin Kıdem Tazminatı Almasının Şartları
- İşçi olmak: Eski İş Kanununa göre yalnızca İş Kanununda sayılan işçiler Kıdem Tazminatı alabilirken yeni olarak kabul edilen 4857 Sayılı İş Kanununa göre; bir iş sözleşmesine dayanarak çalışan kişiye işçi denir. Bu tanım da işçi kavramının sınırları geniş olarak çizilmiş olsa da aynı Kanunun 4. Maddesindeki çalışan türleri işçi kavramı dışında bırakılmıştır. İlgili maddeyi incelemek için buraya tıklayabilirsiniz.
Bir iş sözleşmesine dayanarak çalışan kişiye işçi denir.
4857 Sayılı İş Kanunu
- İş sözleşmesinin kanunda öngörülen hallerden biriyle sona ermesi: İşçinin Kıdem Tazminatı almaya hak kazanabilmesi için sözleşmesinin sona ermesi gerekmekle beraber; kanun her sona erme halinin sonucunu da tazminata bağlamamıştır. Ancak taraflar iş sözleşmelerinde bunun aksini kararlaştırabilir. Örneğin iş sözleşmesinde istifa eden işçinin de kıdem tazminatına hak kazanacağı kararlaştırılabilir.
- En az bir yıl çalışmış olmak. Kıdem tazminatı alabilmenin bir diğer şartı da işçinin en az 1 yıl çalışmış olmasıdır. Doktrin ve Yüksek Mahkeme de bu şartı aramaktadır. Ancak taraflar iş sözleşmeleri ile bu süreyi azaltabilirler.
İstifa Eden İşçi Kıdem Tazminatı Alabilir
İşçinin tazminat alabileceği halleri yazımızın üst kısmında belirtirken; kanunun istifa eden işçiye kıdem tazminatı hakkı tanımadığına da yer vermiştik. Ancak o cümle bir genel bilgiydi. Şöyle ki eğer taraflar iş sözleşmesinde istifa eden işçiye böyle bir hak tanımış ise işçi tazminat alabilecektir. Yine bir diğer ihtimal de şöyle: Yüksek Mahkeme Hukuk Genel Kurulu 10.02.2010 Tarih 2010/9-39 E. ve 2010/71 K. Sayılı ilamında işveren tarafından kendisine tazminat ödeneceği güvencesi ile istifa eden işçinin kıdem tazminatı alabileceği yönünde karar vermiştir.
Yine bedelli askerlik görevini yerine getirmek için iş sözleşmesini sona erdiren işçinin de Kıdem Tazminatı hakkı mevcuttur. Yine her somut olay özelinde istifa etmiş olan işçinin kıdem tazminatı talep edebilme hakkının olup olmadığı değerlendirilmelidir.
Kıdem Tazminatı Zamanaşımı Süresi
Yeni İş Kanunu ile birlikte Kıdem Tazminatı zamanaşımı süresi 5 yıla indirildi. Bu kapsamda işçi; iş akdinin sona ermesinden itibaren 5 yıllık süre içerisinde işverenden Kıdem Tazminatı alacağını talep etmelidir. Eğer talep sonucunda işveren ödemeye yanaşmaz ise Arabuluculuk yoluna başvurulmalı oradan da bir sonuç elde edilemez ise İş Mahkemelerinde açılacak dava ile söz konusu alacak hakkı tahsil edilmelidir.
Kıdem Tazminatı Davası Faiz Hesaplaması
İş sözleşmesinin sona ermesi ile birlikte Kıdem Tazminatında faiz işlemeye başlar. Bu faize “Gecikme Faizi” adı verilir. Kabul edilen görüşe göre bu alacak hakkının doğduğu anda ödenmesi gerekir bu sebeple faiz başlangıç tarihi olarak iş sözleşmesinin sona erme tarihi kabul edilir. Kıdem Tazminatında gecikme faizi “bankalarda mevduata uygulanan en yüksek faiz” kadardır.
