Sanığın Beden Muayenesi ve Vücuttan Örnek Alınması Ceza Davalarında delil toplama aşamasında en değerli işlemlerden biridir. Gereken şüpheli ya da sanık üzerinde gerekse mağdur üzerinde gerçekleştirilen muayene ve örnek alma işlemleri neticesinde pek çok suç aydınlığa kavuşturulmaktadır. Ancak yasa koyucu bu işlemlerin yapılabilmesini sıkı şekil şartlarına bağlamış bu şartların ihlali durumunda ise ağır yaptırımlar öngörmüştür.
İç beden muayenesi ve dış beden muayenesi olmak üzere iki kategoride düzenlenen tedbir, üzerine muayene yapılacak kimsenin ihlal edilecek vücut bütünlüğü seviyesine göre kategorize edilmiştir. Eğer muayene esnasında vücut bütünlüğünüze bir ihlal yapıldığını ya da işlemlerin usule uygun bir şekilde gerçekleştirilmediği düşünüyorsanız bir Samsun Ceza Avukatı ile görüşmelisiniz.
Şüpheli ya da Sanık Üzerinde Dış Beden Muayenesi
Dış beden muayenesi; vücudun dış yüzeyi ile kulak, burun ve ağız bölgelerinde gözle ve elle yapılan yüzeysel tıbbi incelemedir. Keyfi müdahalenin önüne geçilmesi için işlemin tek amacı olarak suça ilişkin delil elde etmek düzenlenmiştir. Yönetmelikte yer alan bir diğer düzenleme de dış beden muayenesinin ancak hekim tarafından yapılabileceğidir. Eğer mevcut şartlar elveriyorsa ve bu yönde bir talep mevcutsa kadınların muayenesi kadın hekimlerce yapılacaktır.
İç beden muayenesinin aksine dış beden muayenesinde hakim kararı aranmamaktadır. Kolluğun talebi ile yapılabilir. Yani Cumhuriyet Savcısı ya da onun emri altında bulunan kolluk yardımcısı niteliğindeki adli kolluk görevlileri ya da yargılama dava aşamasında ise kovuşturma makamları olan Asliye Ceza Mahkemeleri ve Ağır Ceza Mahkemelerince dış beden muayenesi yapılabilecektir.
Şüpheli ya da Sanık Üzerinde İç Beden Muayenesi
İç beden muayenesi; kafa, göğüs, ve karın boşlukları ile cilt altı dokularının incelenmesidir. Yine cinsel bölgelerde ve anüste yapılacak muayeneler de iç beden muayenesi olarak kabul edilir. Yönetmelikte keyfi muayene işlemlerinin önüne geçilebilmesi ve kişinin mahrem bölgelerine müdahalenin engellenmesi gayesi ile üst sınırı 2 yıldan az hapis cezasını içeren suçlarda iç beden muayenesinin yapılamayacağı düzenlenmiştir.
Dış beden muayenesinden farklı olarak iç vücut muayenesinde hakim kararı aranmaktadır. Hakimden bu yönde talebi cumhuriyet savcısı ya da mağdur isteyebilir. Değerlendirmeyi yapacak hakime ulaşılamadığı durumlarda Cumhuriyet Savcısı da muayene kararı verebilir ancak 24 saat içerisinde bu kararı hakime onaylatmalıdır. İç vücut muayenesi de ancak doktor tarafından yapılabilecektir.
Vücuttan Örnek Alınması
Vücuttan örnek alınması; kan, saç, tırnak ya da benzeri biyolojik veri içeren materyalin alınmasıdır. Kişi sağlığı ve güvenliğini tehlikeye sokmayacak durumlarda vücuttan örnek alınabilir. Yine iç vücut muayenesi ile benzer olarak hakim kararı gerekir. Gecikmesinde bir mahsur bulunan durumlarda Cumhuriyet Savcısı bu yönde bir karar verebilir fakat kararını 24 saat içerisinde hakim onayına sunmalıdır. Süre içerisinde onaya sunulmayan ya da hakimin onaylamadığı bir karar mevcut olması halinde elde edilen biyolojik verinin delil olarak kullanılması da mümkün olmayacaktır. Böyle bir delilin mahkeme önüne gelmesi halinde sanık ya da sanık avukatı tarafından mahkeme huzurunda ya da verilecek ayrı bir dilekçe ile delilin kullanılamayacağı itirazında bulunulmalıdır.
Üçüncü kişilerin beden muayenesi ve vücuttan örnek alınması durumları söz konusu olursa bu kez bir ayrıma gidilmemiştir. Delil toplama amacı doğrultusunda beden muayenesi yapılacak tanık ve diğer kişilerde hakim kararı aranır. Ancak kontrol yapılacak beden mağdura aitse ve mağdurun rızası mevcutsa hakim kararına gerek yoktur. Muayene ancak hekim tarafından yapılabilecektir. Tanıklıktan çekinme sebeplerinin mevcut olması durumunda kişi muayene edilmekten de kaçınabilir.
